امروزه با پیشرفت و توسعه دریانوردی و تجارت دریایی، ساخت و ساز سازه های دریایی و کشتی و قایق و … افزایش یافته است. یکی از مواردی که در تمامی این سازه ها مشترک می باشد رنگ است. اما هر رنگی بر روی دریا و آب دریا دوام نمی آورد و از مقاومت کافی برخوردار نیست.

 

کاربرد رنگ دریایی

رنگ دریایی به عنوان یک پوشش و محافظ بر روی انواع تجهیزات دریایی مانند کشتی، قایق، اسکله، سکوهای نفتی و ... اعمال می شود. رنگ های دریایی قابلیت اجرا بر روی انواع سطوح از جنس چوب، فلز، فایبر گلاس و ... را دارند. سازه های دریایی و کشتی ها به علت این که به صورت مداوم در داخل آب دریا شناورند نیاز به نوعی پوشش دارند از از آسیب هایی مثل بستن خزه و بارناکل جلوگیری شوند. رنگ دریایی علاوه بر ایجاد درخشش و زیبایی بصری می بایست محافظت خوبی از تجهیزات دریایی در برابر بستن خزه و زنگ زدگی، رسوبات و سایر موارد داشته باشد. بنابراین رنگ دریایی در پوشش دهی سطح انواع کشتی، قایق، سازه های دریایی، شناور ها، پلایشگاه، سازه های ساحلی و بنادر و ... کاربرد دارد.

اهمیت رنگ دریایی در کشتی رانی

 

امروزه استفاده از کشتی برای حمل و نقل انواع کالا و بار به اقصی نقاط دنیا نسبت به گذشته بسیار افزایش یافته. علاوه بر کالا، انواع مواد غذایی و شیمیایی مانند نفت خام و مواد پتروشیمی توسط کشتی جابجا و حمل و نقل می شود. بنابراین با وجود پر کاربرد بودن کشتی در صنعت حمل و نقل افزایش راندمان کاری کشتی ها و کاهش مصرف سوخت آنها موضوع بسیار مهمی در کشتی رانی محسوب می شود. همان طور که ذکر کردیم رنگ دریایی با ایجاد لایه محافظ بر روی کشتی آن را از خوردگی، ضربه، رنگ پریدگی، بستن خزه در اطراف آن جلوگیری می کند. که تمامی این ها باعث افزایش راندمان کشتی و کاهش مصرف سوخت می شود. زیرا بستن هر گونه خزه و بارناکل سبب کاهش سرعت کشتی و افزایش سوخت آن  تا حدود 20 تا 30 در صد خواهد شد. از این رو استفاده از رنگ دریایی در بدنه کشتی ها بسیار مقرون به صرفه بوده و از اهمیت بسیار بالایی برخوردار خواهد بود.

 

انواع رنگ دریایی

رنگ های دریایی انواع گوناگونی را دارا می باشند که در ادامه این رنگ ها را نام برده و بررسی می کنیم

رنگ دریایی ضد خزه

 

با اتصال خزه به بدنه کشتی اصطکاک کشتی با آب دریا به شدت افزایش خواهد یافت که این مساله سبب کاهش سرعت کشتی و افزایش میزان مصرف سوخت قابل توجهی خواهد داشت. از این رو جهت جلوگیری از چنین اتفاقی قسمت پایین بدنه کشتی که در زیر آب قرار می گیرد را با رنگ دریایی ضد خزه پوشش می دهند. رنگ دریایی ضد خزه دارای ترکیباتی چون خزه کش و رزین های طبیعی است که سبب ممانعت از چسبیدن خزه ها با سطح کشتی می شود.

رنگ دریایی ضد خوردگی

 

آب شور دریا، رطوبت موجود در هوای اطراف دریا، اشعه فرا بنفش خورشید، املاح و مواد شیمیایی محلول در آب دریا هر کدام یک محیط خورنده قوی برای فلزات محسوب می شوند. حال این که تمامی این موارد دست به دست هم دهند سرعت خوردگی فلزات را به طبع افزایش خواهند داد. خوردگی فلزات یک واکنش شیمیایی مخرب برای هر نوع سازه دریایی و و انواع قایق و کشتی می باشد که طی انجام این واکنش خسارات جبران ناپذیری بر روی فلز به وجود خواهد آمد (خوردگی فولاد کربنی میتواند سبب نشت و ایجاد آتش سوزی شود). جهت جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی رنگ دریایی ضد خوردگی استفاده می شود. رنگ دریایی ضد خوردگی با ایجاد حفاظت کاتدی و سد شوندگی سبب بازدارندگی عوامل خوردگی بر روی سطح فلز می شود و واکنش شیمیایی خوردگی را مختل می کند. از رنگ دریایی ضد خوردگی علاوه بر کشتی ها و قایق ها در سازه های ساحلی، تاسیسات پتروشیمی، پلایشگاه ها و انواع تجهیزات فلزی موجود در بنادر استفاده می شود. بنابراین استفاده از رنگ دریایی ضد خوردگی علاوه بر این که سبب کاهش هزینه ها و محافظت از فلز می شود، باعث بالا رفتن ایمنی تجهیزات نیز خواهد شد.

رنگ دریایی خزه جدا

خرید رنگ دریایی خزه جدا همانطور که از نامش پیداست سبب جدا شدن خزه ها از سطح کشتی و سازه می شوند. حال این سوال پیش می آید که رنگ دریایی خزه جدا چگونه سبب جدا شدن شدن خزه ها می شود؟ باید بگوییم که رنگ دریایی خزه جدا دارای انرژی سطحی بسیار پایینی می باشد که همین امر سبب می شود تا خاصیت آبگریز بودن را پیدا کند. با پوشش دهی بدنه زیر خط آب خور و مغروق کشتی و سازه ها از رنگ دریایی خزه جدا، سطحی آبگریز ایجاد می شود که خزه ها به سختی می توانند به سطح متصل شوند.

رنگ دریایی خود صیقل شونده

رنگ دریایی خود صیقل شونده همان طور که از نامش پیداش به صورت خود به خودی در تماس با آب دریا صیقل می شوند. این نوع رنگ ها به رنگ های فدا شونده نیز معروف می باشند. ویژگی مهمی که رنگ دریایی خود صیقل شونده دارد کنترل رها سازی مواد ضد خزه در آن می باشد. در ترکیبات این نوع رنگ مواد پلیمری و خزه کش که بایوساید نامیده می شود موجود می باشد که توسط انجام واکنش های شیمیایی محلولی تک فاز به وجود می آید. وقتی سطحی با رنگ دریایی خود صیقل شونده پوشش داده می شود بلافاصله پس از قرار گیری در معرض آب دریا هیدرولیز شده و بایوساید یا همان مواد خزه کش از آن جدا شده و مواد پلیمری باقی می ماند. در تمام مدت زمان عمر این رنگ این واکنش انجام شده و مواد خزه کش به صورت یکنواخت دائما آزاد خواهد شد. به همین دلیل سطح رنگ آمیزی شده با رنگ دریایی خود صیقل شونده همیشه تمیز و صیقلی خواهد بود. قابل ذکر است که طول عمر رنگ های خود صیقل شونده حدود 60 ماه می باشد که البته این طول عمر به عوامل دیگری از جمله سختی آب، شوری آب  دریا، سرعت حرکت کشتی، دمای آب، ضخامت پوشش رنگی وابسته می باشد.

لایه های مختلف رنگ دریایی

رنگ دریایی در لایه های مختلفی بر روی سطح اعمال می شود تا کارایی بیشتر و عمر بالا تری داشته باشد. این لایه ها بر اساس کاربردی که دارند و به هدف خاصی بر روی سطح و کشتی اعمال می شوند. در ادامه به بررسی هر کدام از این لایه ها می پردازیم:

لایه آستر رنگ دریایی (پرایمر)

اولین لایه به عنوان لایه آستر می باشد که نام دیگر آن پرایمر است. این لایه زیری ترین لایه رنگ دریایی می باشد. هدف از لایه اول محافظت در برابر خوردگی سطح بدنه کشتی و شناور می باشد. برای این لایه آستر عموما از رنگ دریایی ضد خوردگی استفاده می شود. هدف دیگر ایجاد لایه آستر افزایش چسبندگی لایه اصلی می باشد.

لایه میانی رنگ دریایی (اینترمدییت)

 

لایه میانی پس از لایه آستر بر روی سطح اعمال می شود. هدف از اعمال این لایه بر روی سطح افزایش مقاومت در برابر خوردگی و عوامل خورنده می باشد. لایه میانی نیز به هدف ایجاد ضخامت پوشش نیز اعمال می شود که کاهش هزینه های اضافی را به دنبال خواهد داشت.